4.1 Einführung

  1. G  (_  R2,f : G '--> R
     integral   integral 
    f(x,y)d(x,y) = ?

 G

    G  sei offen, zusammenhängend und    2
 (_  R  . „Zusammenhängend“ bedeutet, daß mit 2 Punkten von G  auch eine Verbindungskurve ganz in G  . Zwei getrennte Mengen sind beispielsweise nicht zusammenhängend. Die Menge darf aber „Löcher“ besitzen. Wenn keine Löcher vorhanden sind, spricht man von „einfach zusammenhängend“. Eine offene und zusammenhängende Menge heißt Gebiet.

    G  ist außerdem beschränkt, das heißt es gibt eine Zahl k > 0  mit x  (-  G  für die gilt ||x|| < k  (G < {x|||x ||< k} ). f  : --
G '--> R2  sei stetig, also gelte        --
f  (-  C0(G)  . Mit --
G  =_  G  U  @G  bezeichnen wir G  mit Rand. Folgendes können wir beispielsweise noch nicht integrieren:

    f(x,y) =-----1----- ,G = {(x,y)| x2 + y2 < 1} (- /C0(G)
        1 - (x2 + y2)

    Im R2  ist eine Linie kein Gebiet.

    Voraussetzung:

    G  ist beschränktes Gebiet:        --
f  (-  C0(G)  (==> f  ist beschränkt.)

    Definition:

    Definition von  integral   integral 
    f(x,y)d(x,y)

 G  für spezielle G  :
    In x  -Richtung projizierbare Gebiete: G(x) = {(x,y)| a(y) < x < b(y),c < y < d}
                        d (  b(y)         )
  integral  integral                integral      integral 
    f (x,y)d(x,y) :=          f(x,y) dx  dy
G(x)              y=c  x=a(y)-- -------
                         Funktion von y

    Bemerkungen:

    • In y  -Richtung projizierbare Gebiete:   (y)
G   = {(x,y)| c(x) < y < d(x),a < x < b}

                           (             )
 integral  integral                integral b   d( integral x)
    f(x,y)d(x,y) =          f (x,y)dy   dx
G(y)              x=a  y=c(x)

    • Läßt sich G  disjunkt in Teilgebiete G1,...,GN  der Formen (1),(2) zerlegen, wobei G1,...,GN  höchstens Randstücke gemeinsam haben, so wird definiert:

       integral  integral               sum N  integral  integral 
    f(x,y)d(x,y) =       f(x,y)d(x,y)
 G                j=1 Gj

    Beispiel:

    G  sei der beschränkte Teil des  2
R  , der durch die Kurve x = 2,y = y,xy = 1  berandet wird. Wir wollen nun berechnen:

     integral  integral 
   x2 d(x,y)
   y2
G

    G = G(y) = {(x,y)| 1-< y < x,1 < x < 2}
                x

                     (         )           (       )
 integral  integral  x2        integral 2   integral x x2          integral 2     integral 2 dy       9
   -2 d(x,y) =         -2 dy  dx =    x2      -2- dx = -
G  y         x=1  y=1 y          x=1    y= 1 y        4
                    x                      x

    Alternative:
    G  = G(x) = {(x,y)|1< x < 2, 1 < y < 1}
  1               y        2

    G2 = G(x) = {(x,y)| y < x < 2,1 < y < 2}

                   1 (   2     )       2 (  2      )
 integral  integral  x2        integral      integral  x2          integral     integral  x2          9
   y2 d(x,y) =         y2 dx  dy+         y2 dx  dy = 4
G            y= 12  x= 1y            y=1  x=y

    Beispiel:
    G = {(x,y)| 0 < x < 1,0 < y < 1}

                x - y
        {  (x+-y)3  f¨ur (x,y) /= (0,0)
f(x,y) =
           0        f¨ur (x,y) = (0,0)

     integral   integral               integral 1 (  integral 1      )        integral 1(  integral 1       )
    f(x,y)d(x,y) =        f (x,y)dy   dx =        f(x,y)dx   dy

 G               y=0  y=0               y=0  x=0

     integral   x- y        integral  x+ y - 2y     integral    dx        integral   dx          x
   (x-+-y)3-dx =   -(x+-y)3-dx =   (x-+-y)3 -2y   (x+-y)3 = -(x-+y)2

     integral 
  -x---y-dy = ---y---
  (x+ y)3     (x+ y)2

     integral 1       ||1         integral 1                  |1
   ---y---||   dx =    ---1--- dx = ---1--||   = - 1+ 1 = 1
   (x +y)2||           (x + 1)2       x + 1|x=0     2      2
x=0         y=0     x=0

                 |
  integral 1         ||1
    - --x--2-||   dy = - 1
y=0   (x + y) |         2
             x=0

    Dies liefert unterschiedliche Ergebnisse, da f (- /C0(G)  .    lim    f(x,y)
(x,y)'-->(0,0)  existiert nicht.

      lim    f(x,y) = 0
(x,y)'-->(0,0)

              --12x---
(x,12lxim)'-->(0,0)(3)3x3 =  oo 
           2

    Beispiel:
          y2+1
    integral 1  integral  2         integral 1 [1 3 ]y2+1     integral 1(1 ( 2  )3    1 4)     [1  ( 2   )4   1  5]1
I =      x ydx dy =    3x y     dy =     3 y + 1  y - 3y   dy =  24 y + 1  - 15 y   =
   0  y             0       y        0                                            0
    1       1      1   |67-|
 = -- .16- -- .1- -- = |---|
   24      15     24   -120-
    (4.1)

    Beispiel:
               2                 2               2
     integral 2   x integral                 integral 1 integral x         integral 2  integral x
I =            2xy dydx =     2xy dydx+       2xy dydx
    0 max(0,4x-4)           0 0            14x-4

    Für das erste Integral folgt:

          1x2           1             1
      integral   integral           integral  [ 2]x2      integral  5     [1  6]1  1
I1 =     2xydy dx =   xy  0 dx =   x  dx =  6x   = 6
     0 0            0            0              0

         integral 2 x integral 2           integral 2 [ ] 2        integral 2(             )      integral 2(                   )
I2 =       2xydy dx =   xy2 x4x-4 dx =   x5 - x(4x- 4)2  dx =   x5 - 16x3 + 32x2- 16x dx =
    1 4x-4           1               1                      1
    [                    ]2
  =  1x6 -4x4 + 32x3- 8x2   = 11
     6          3         1    6
    (4.2)

    Durch Addition gilt dann:

                 |--|
     1   1   |1 |
I = 16 + 6 = 13 |
             ----