8.4 Elementare Ableitungsregeln

Satz:

f  , g  seien bei x  definiert und differenzierbar. Dann sind f + g  , f .g  und falls g(x) /= 0  f
g-  in x  differenzierbar und es gelten:

  • (f +g)'(x) = f'(x)+ g'(x)
  •     '      '             '
(fg) (x) = f(x)g(x)+ f(x)g(x)  (Produktregel)
  • (f-)'      f'(x)g(x)---f(x)g'(x)
  g  (x) =       g2(x)  (Quotientenregel)

Übung:
    (n)
(fg)  = ?

(f )'         1 (f (x+ h)   f(x) )
  --  (x) = lim --  --------  ----
  g        h'-->0h   g(x + h)   g(x)

f(x) = xn(n = 0,1,2,...),f'(x) = nxn -1

(f(x) = a = const.,f'(x) = 0 A  x)

Satz:

 '
f (x)  ,  '
g(x)  mögen existieren. Dann gelten:

  • (f + g)'(x) = f '(x)+ g'(x)
  • (fg)'(x) = f'(x)g(x)+ f(x)+ g'(x)
  • (  )'          '      '
  f- (x) = g(x)f-(x)2--g(x)f(x),(g(x) /= 0)
  g              g (x)

f : I  (_  R '--> C,x0  (-  I  : f'(x0) = lim  f(x)--f(x0)= lim  f(x0 +-h)--f(x0)
       x'-->x0   x - x0     h'-->0        h  f  heißt auf I  differenzierbar, wenn f  in jedem x  (-  I  differenzierbar ist. Falls f  reellartig ist, gibt  '
f(x0)  die Steigung der Kurve y = f(x)  in (x0,f(x0))  an.

Satz:

 '
f (x0)  existiere. Dann folgt daraus, daß               '
f(x) = f(x0)+-f-(x0)(x--x0)+ r(x)(x --x0)r stetig.
               c             =0(x- x0)  f(x)'-->x0   .

Beweis zur Produktregel:
Dh(fg)(x) = 1-(f(x+ h)+ g(x+ h) -f (x)g(x+ h) +f (x)g(x+ h) -f (x)g(x)) =
           h
         = g(x+ h)(Dhf (x)) +f (x)(Dhg) (x)-h-'-->--->0  g(x)f '(x)+ f(x)g'(x) = (fg)'(x)
(8.2)

Beweis zur Quotientenregel:
(    )        (              )                          (  )'
 D  1  (x) = 1  ---1---- --1-  = --(Dhg)-(x) --> - g'(x)-=  1   (x)
   hg       h   g(x + h)  g(x)    g(x+ h)g(x)     g2(x)    g

(f )'     (   1)'
 g-  (x) = f .g   (x) = mit und b.)

Beispiele:
f(x) = sinx = 1-(eix- e-ix)=-1eix - 1-e-ix
             2i            2i     2i

       1      1       1(        )
f'(x) = 2iieix - 2ie- ix = 2 eix + e-ix  = cosx

f ''(x) = 1-iie- ix = - 1-eix + 1e-ix = - 1-(eix - e- ix)= - sin x
        2i2        2i     2i       2i

Übung:

Mit (Dh sin)(x)

                            2      2
f(x) = tan x = sinx , f'(x) = cos-x-+-sin-x-=-1-
             cosx            cos2x      cos2x

       n
f(x) = x (n = 0,1,2,...)

                                                                   ( )      ( )
f'(x) = nxn-1, f''(x) = n(n- 1)xn- 2 ==> f (l)(x) = n(n- 1)...(n- (l+1))xn-l = l! n xn-l, n = 0, l > n
                                                                    l        l

f(n)(x) = n!

Kettenregel:

I  , J < R  , g : I '--> J  , f : J '--> C  . g  sei in x0  (-  I  differenzierbar und f  in g(x0)  differenzierbar, dann ist f o g  in x0  differenzierbar und es gilt:

(go g)'(x0) = f'(g(x0)) g'(x0)
             -¨außere-- innere
             Ableitung Ableitung

Beweis:
ist plausibel: (f-o g)(x)--(f o-g)(x0)= f(g(x))--f(g(x0))-.g(x)--g(x0)
                  x - x0          --g(x)- g(x0)--  --x-- x0--
                                      f'(g(x0))         g'(x0)

(f o g o h)'(x) = ((f o g) o h)'(x) = (fog)'(h(x))h'(x) = f '(g(h(x)))g'(h(x))h'(x)

Beispiel:
h(x) = sin 1-= f(g(x)) mit f (x) = sinx,f'(x) = cosx;g(x) = 1,g'(x)- 1
         x                                          x        x2

       (   1 )(   1 )
h'(x) = cos--   - -2
           x      x

       g(x)                 x  '     x
h(x) = e   = f(g(x)),f(x) = e ,f(x) = e

h'(x) = eg(x)g'(x)

8.4.1 Ableitung der Umkehrfunktion

Satz:

f : I '--> J  , f (I) < R  , x = f(y)  sei bijektiv, g : J '--> R  , y = g(x)  sei die Umkehrfunktion. Es sei f  in y0  (-  I  differenzierbar, es gelte f'(y0) /= 0  . Dann ist g  in x0 = f(y0)  differenzierbar und es gilt:

 '      ---1----
g (x0) = f'(g(x0))  ,  '        --1--
g (f(y0)) = f'(y0)

Beweis:
g(x)--g(x0)=  --y--y0----= f(y)1-f(y)-
   x- x0      f(y) -f (y0)   --y-y00-

xli'-->mx0   bedeutet auch yli'-->my0   .

f(g(x)) = x

   '      '          '       1
==> f (g(x))g (x) = 1 ==> g(x) = f-'(g(x))

Beispiele:
f(x) = x3,f'(0) = 0

g(x) =  V~ 3x  ist bei 0 nicht differenzierbar.

y = ln x(x > 0),f(y) = ex,f'(y) = ey

g'(x) = ---1--- = -1--= 1-,x < 0 : g(x) = ln(-x),g'(x) =-1-.(-1) = 1-
       f'(lnx))   elnx   x                           -x         x

Übung:
ln| x |= ln |g(x)| ,h(x) = g'(x)(g(x) /= 0)
                     g(x)

Übung:
        --
g(x) =  V~ nx,g'(x) = 1xn1- 1 (mit Satz 4)
                 n

        a   alnx        '     alnx  a-    a-1
g(x) = x = e    (x > 0),g(x) = e  . x = ax

                  (  p   p )
g(x) = arctanx : R '--> - 2-,+ 2-

            '     -1---  sin2y+-cos2y         2
f(y) = tan y,f(y) = cos2y =     cos2y     = 1+ tan y

                (            )'
g'(x) =---1--- =   -----1------  = ------21--------= --1---
      f '(g(x))     cos2(arctanx)     1+ tan (arctanx)   1 +x2